Hướng dẫn nén và giải nén file trên Linux bằng dòng lệnh

Việc nén file giúp tiết kiệm dung lượng lưu trữ và giúp việc di chuyển dữ liệu trở nên nhanh chóng hơn. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn các lệnh cơ bản và phổ biến nhất để nén và giải nén file/thư mục trên hệ điều hành Linux.

Hiểu rõ bản chất: TAR và GZIP/BZIP2/XZ

Để hiểu đúng các lệnh, bạn cần phân biệt rõ hai khái niệm:

  • tar (Tape Archive): Là công cụ lưu trữ. Nó gom nhiều file và thư mục lại thành một file duy nhất (ví dụ: backup.tar) nhưng không nén.
  • gzip, bzip2, xz: Là các công cụ nén. Chúng sẽ nén một file duy nhất để giảm kích thước (ví dụ: nén file backup.tar thành backup.tar.gz).

Vì vậy, một file .tar.gz thực chất là một nhóm file đã được tar gom lại, sau đó được gzip nén để tối ưu dung lượng.

1. Định dạng .tar.gz (hoặc .tgz)

Đây là định dạng nén phổ biến nhất trên Linux, sử dụng thuật toán gzip.

Nén file và thư mục

Sử dụng cờ -z trong lệnh tar để nén trực tiếp.

# Cú pháp: tar -czvf [tên-file-nen.tar.gz] [thư-mục-hoặc-file-cần-nén]
tar -czvf archive.tar.gz /home/user/public_html

Giải nén file

Sử dụng cờ -x (extract) để giải nén.

# Cú pháp: tar -xzvf [tên-file-nen.tar.gz]
tar -xzvf archive.tar.gz

# Giải nén vào một thư mục cụ thể
tar -xzvf archive.tar.gz -C /home/user/backups

Xem nội dung file nén

Sử dụng cờ -t (list) để xem danh sách file bên trong mà không cần giải nén.

tar -tzvf archive.tar.gz

2. Định dạng .tar.bz2

Định dạng này sử dụng thuật toán bzip2, thường cho khả năng nén tốt hơn .gz một chút nhưng tốn nhiều thời gian hơn.

Nén file và thư mục

Sử dụng cờ -j.

# Cú pháp: tar -cjvf [tên-file-nen.tar.bz2] [dữ-liệu-cần-nén]
tar -cjvf archive.tar.bz2 /home/user/public_html

Giải nén file

Sử dụng cờ -j.

tar -xjvf archive.tar.bz2

3. Định dạng .zip

Đây là định dạng rất phổ biến và tương thích tốt với Windows. Lệnh zip và unzip xử lý cả việc gom file và nén trong một bước.

Nén file và thư mục

Sử dụng lệnh zip với cờ -r (recursive) để nén cả thư mục con.

# Cú pháp: zip -r [tên-file-nen.zip] [dữ-liệu-cần-nén]
zip -r archive.zip /home/user/public_html

Giải nén file

unzip archive.zip

# Giải nén vào một thư mục cụ thể
unzip archive.zip -d /home/user/backups

Xem nội dung file nén

unzip -l archive.zip

Giải thích các cờ lệnh TAR

  • -c (create): Tạo một file nén mới.
  • -x (extract): Giải nén file.
  • -t (list): Liệt kê nội dung bên trong file nén.
  • -v (verbose): Hiển thị quá trình thực hiện một cách chi tiết.
  • -f (file): Chỉ định tên file nén để làm việc.
  • -z: Sử dụng thuật toán nén gzip.
  • -j: Sử dụng thuật toán nén bzip2.
  • -C: Chỉ định thư mục đích để giải nén file vào.
Chia sẻ:
Share
Đánh giá:

( Tổng: 1 đánh giá. Trung bình 5, thang điểm: 1 đến 5 )

Các bài viết cùng danh mục:

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)

Các câu hỏi thường gặp và kiến thức cần biết về dịch vụ của VietHosting

Hosting cPanel là một dịch vụ lưu trữ web (web hosting) được trang bị bảng điều khiển cPanel. Đây là một trong những hệ thống quản trị hosting phổ biến nhất thế giới, nổi bật với giao diện đồ họa trực quan, giúp người dùng quản lý website và máy chủ một cách dễ dàng mà không cần kiến thức sâu về dòng lệnh.

Các tính năng chính người dùng có thể thực hiện qua cPanel:

  • Quản lý File: Tải lên, tải xuống, chỉnh sửa và sắp xếp các tệp tin của website.
  • Quản lý Cơ sở dữ liệu: Tạo và quản lý database MySQL một cách trực quan.
  • Quản lý Tên miền: Thêm, xóa và quản lý các tên miền phụ (subdomain) và tên miền con (addon domain).
  • Tài khoản Email: Tạo và quản lý các tài khoản email theo tên miền riêng.

Tại sao nên chọn Hosting cPanel tại VietHosting?

Tại VietHosting, dịch vụ Hosting cPanel được tối ưu hóa hiệu năng và bảo mật với: hệ điều hành CloudLinux OS, bảo mật Imunify360, ổ cứng Enterprise SSD RAID-10 và LiteSpeed Web Server, đảm bảo website của bạn hoạt động ổn định và tốc độ cao.

Hosting DirectAdmin là dịch vụ lưu trữ web sử dụng bảng điều khiển DirectAdmin. Bảng điều khiển này nổi tiếng với giao diện đơn giản, tốc độ nhanh, tiêu thụ ít tài nguyên và được xem là một sự thay thế hiệu quả cho cPanel.

Các ưu điểm chính của DirectAdmin:

  • Giao diện tối giản: Tập trung vào các tính năng cốt lõi, giúp người dùng thao tác nhanh chóng và không bị rối.
  • Hiệu năng cao: Tiêu thụ ít tài nguyên hệ thống (RAM, CPU) hơn so với các control panel khác.
  • Tính ổn định: Được cộng đồng đánh giá cao về sự ổn định và ít xảy ra lỗi trong quá trình vận hành.
  • Chi phí hợp lý: Chi phí bản quyền thường thấp hơn cPanel, giúp giảm giá thành dịch vụ hosting.

Tại sao nên chọn Hosting DirectAdmin tại VietHosting?

Tại VietHosting, Hosting DirectAdmin được trang bị ổ cứng Enterprise SSD RAID-10, LiteSpeed Web Server cho tốc độ vượt trội, CloudLinux OS tăng cường ổn định và bảo mật Imunify360, mang lại một giải pháp hosting mạnh mẽ với chi phí tối ưu.

KVM VPS là một máy chủ ảo riêng (VPS) sử dụng công nghệ ảo hóa KVM (Kernel-based Virtual Machine). Đây là công nghệ ảo hóa phần cứng thực sự, tích hợp trực tiếp vào nhân của hệ điều hành Linux, cho phép mỗi VPS hoạt động như một máy chủ vật lý hoàn toàn độc lập.

Ưu điểm vượt trội của KVM VPS:

  • Tài nguyên độc lập 100%: Mỗi KVM VPS được cấp phát một lượng RAM, CPU, và ổ cứng riêng biệt, không bị chia sẻ và không bị ảnh hưởng hiệu năng bởi các VPS khác trên cùng máy chủ.
  • Toàn quyền tùy chỉnh Kernel: Vì mỗi VPS có nhân hệ điều hành riêng, người dùng có toàn quyền tùy chỉnh và cài đặt các module kernel, mang lại sự linh hoạt tối đa.
  • Tương thích hệ điều hành rộng rãi: KVM hỗ trợ cài đặt cả Linux, Windows và các hệ điều hành tùy chỉnh khác qua file ISO.
  • Bảo mật cao hơn: Việc cô lập hoàn toàn giữa các VPS giúp tăng cường bảo mật, ngăn chặn các cuộc tấn công cục bộ (local attack) hiệu quả hơn.

KVM VPS hiệu năng cao tại VietHosting:

Dịch vụ KVM VPS tại VietHosting được xây dựng trên nền tảng phần cứng mạnh mẽ gồm CPU Intel Xeon Platinum và ổ cứng Enterprise SSD RAID-10, kết hợp với ưu điểm của công nghệ KVM để mang lại một giải pháp máy chủ ảo ổn định, bảo mật và mạnh mẽ cho mọi dự án.

Large VPS là một dòng sản phẩm máy chủ ảo riêng (VPS) được thiết kế với cấu hình tài nguyên (CPU, RAM, ổ cứng) cực lớn, tương đương với một máy chủ vật lý tầm trung. Đây là giải pháp lý tưởng cho các website, ứng dụng có lưu lượng truy cập cao hoặc yêu cầu xử lý nặng, cần sức mạnh gần bằng máy chủ riêng nhưng với chi phí tối ưu hơn.

Khi nào bạn nên chọn Large VPS?

  • Khi các gói KVM VPS tiêu chuẩn không còn đủ đáp ứng nhu cầu tài nguyên.
  • Khi bạn cần hiệu năng cao cho các hệ thống lớn như E-commerce, ERP, CRM, hoặc các ứng dụng game.
  • Khi bạn muốn có sức mạnh của một máy chủ riêng nhưng với mức giá phải chăng hơn và khả năng quản lý linh hoạt của VPS.

Large VPS tại VietHosting có gì đặc biệt?

Tại VietHosting, Large VPS vẫn sử dụng công nghệ ảo hóa KVM, đảm bảo 100% tài nguyên được cấp phát riêng biệt. Dịch vụ được xây dựng trên nền tảng phần cứng cao cấp nhất với CPU Intel Xeon Platinum và ổ cứng Enterprise SSD RAID-10, đảm bảo hiệu năng vượt trội cho mọi tác vụ nặng.

Máy Chủ Riêng (Dedicated Server), hay còn gọi là Bare Metal Server, là dịch vụ cho thuê toàn bộ một máy chủ vật lý dành riêng cho một khách hàng. Điều này có nghĩa là bạn có toàn quyền sử dụng 100% tài nguyên của máy chủ đó—bao gồm CPU, RAM, ổ cứng và băng thông—mà không phải chia sẻ với bất kỳ người dùng nào khác.

Đặc điểm chính của Máy chủ riêng:

  • Hiệu năng tối đa: Toàn bộ tài nguyên phần cứng được dành riêng cho bạn, mang lại hiệu suất cao nhất cho các ứng dụng đòi hỏi khắt khe.
  • Bảo mật vượt trội: Môi trường độc lập giúp giảm thiểu rủi ro bảo mật từ các người dùng khác.
  • Toàn quyền quản trị (Root Access): Bạn có quyền truy cập cao nhất vào máy chủ, cho phép cài đặt hệ điều hành, phần mềm và tùy chỉnh cấu hình theo mọi nhu-cầu.
  • Độ tin cậy và ổn định: Không bị ảnh hưởng bởi hoạt động của người dùng khác, đảm bảo tính ổn định cho các dịch vụ quan trọng.

Khi nào bạn nên chọn Máy chủ riêng?

  • Các website có lưu lượng truy cập cực lớn hoặc các hệ thống thương mại điện tử quy mô lớn.
  • Các ứng dụng doanh nghiệp, cơ sở dữ liệu đòi hỏi hiệu năng xử lý cao.
  • Các dự án yêu cầu cấu hình phần mềm hoặc hệ điều hành đặc thù mà môi trường chia sẻ không đáp ứng được.

Dịch vụ Thuê chỗ đặt Máy chủ (Colocation) là dịch vụ cho phép các doanh nghiệp và cá nhân đặt máy chủ thuộc sở hữu của họ tại một trung tâm dữ liệu (Data Center) chuyên nghiệp. Thay vì tự xây dựng và vận hành một phòng máy chủ tốn kém, bạn thuê một không gian tại Data Center của nhà cung cấp.

Khi sử dụng dịch vụ Colocation, bạn sẽ được hưởng lợi từ:

  • Hạ tầng chuyên nghiệp: Máy chủ của bạn được vận hành trong môi trường đạt chuẩn quốc tế về nguồn điện, hệ thống làm mát, và phòng cháy chữa cháy.
  • Kết nối mạng tốc độ cao: Tận hưởng đường truyền Internet băng thông lớn, ổn định và có dự phòng.
  • Bảo mật vật lý nghiêm ngặt: Data Center được bảo vệ 24/7 với nhiều lớp an ninh, camera giám sát và kiểm soát ra vào.
  • Tiết kiệm chi phí: Giảm chi phí đầu tư và vận hành hạ tầng so với việc tự xây dựng.

Nói đơn giản, bạn mang máy chủ của mình đến "nhà" của chúng tôi, và chúng tôi đảm bảo "ngôi nhà" đó luôn an toàn, mát mẻ và có kết nối mạng tốt nhất. VietHosting có hỗ trợ cài đặt ban đầu và dịch vụ quản trị máy chủ đi kèm nếu bạn có nhu cầu.

Bản quyền Máy chủ (Server License) cấp quyền sử dụng hợp pháp các phần mềm cần thiết để quản lý, tối ưu hoặc bảo mật môi trường máy chủ.

Khác với bản quyền phần mềm máy tính thông thường, các bản quyền này thường áp dụng cho hệ điều hành (như CloudLinux), bảng điều khiển (như cPanel, DirectAdmin), web server (như LiteSpeed), phần mềm ảo hóa hoặc ứng dụng bảo mật chạy trên VPS hay Máy chủ riêng của bạn.

Việc mua hoặc thuê các bản quyền này đảm bảo bạn nhận được cập nhật, hỗ trợ và hoạt động hợp pháp theo điều khoản của nhà cung cấp phần mềm.

SSL (Secure Sockets Layer) là một tiêu chuẩn công nghệ bảo mật toàn cầu, có chức năng mã hóa kết nối giữa máy chủ web (web server) và trình duyệt của người dùng. Chứng chỉ SSL là một tệp dữ liệu được cài đặt trên máy chủ, đóng vai trò như một "hộ chiếu điện tử" để xác thực danh tính của website và kích hoạt giao thức HTTPS (HTTP qua SSL).

Khi một website có SSL (HTTPS), nó đảm bảo:

  • Mã hóa dữ liệu: Mọi thông tin trao đổi giữa người dùng và website (như mật khẩu, thông tin thẻ tín dụng, dữ liệu cá nhân) đều được mã hóa, ngăn chặn kẻ xấu đọc trộm.
  • Toàn vẹn dữ liệu: Dữ liệu không thể bị thay đổi hoặc giả mạo trong quá trình truyền đi.
  • Xác thực danh tính: SSL xác nhận rằng người dùng đang kết nối đúng với máy chủ của website mà họ muốn truy cập, không phải một máy chủ giả mạo.

Ngày nay, SSL là một yêu cầu bắt buộc đối với mọi website, không chỉ để bảo mật mà còn là một yếu tố quan trọng để xếp hạng SEO trên Google và xây dựng lòng tin với khách hàng.

VietHosting đảm bảo hoàn tiền đầy đủ cho khách hàng trong vòng 7 ngày kể từ ngày đăng ký đối với các dịch vụ đủ điều kiện (như Web Hosting, Reseller Hosting, KVM VPS, Large VPS) nếu không hài lòng về chất lượng dịch vụ.

Vui lòng tham khảo Chính sách Hoàn tiền của chúng tôi để biết các điều khoản và điều kiện chi tiết.

Có, khách hàng vui lòng gửi email hoặc tạo ticket hỗ trợ, chúng tôi sẽ hỗ trợ chuyển dữ liệu của bạn từ nhà cung cấp khác về VietHosting nhanh nhất có thể, đảm bảo an toàn dữ liệu và hoàn toàn miễn phí.

Đối tác của VietHosting